Dobór metody wiercenia do warunków panujących na danym obszarze jest pierwszym czynnikiem mającym wpływ na wykonanie odpowiedniego odwiertu.
Metody wiercenia
1. Metody wierceń bez płuczkowych.
- Wiercenie okrętne świdrem rurowym lub kubełkowym.
Metoda polega na tym, że podczas obracania przyrządu wiertniczego ostrze świdra skrawa skałę zagłębiając się w nią, zwierciny zaś dostają się do jego wnętrza lub na zwoje spiralne i po wypełnieniu świdra wynoszone są na powierzchnię. Jest powszechnie stosowana w wierceniach pali fundamentowych, gdzie głębokość wiercenia zależy od długości graniatki zainstalowanej na palownicy. Możliwe jest wiercenie tą metodą również z zastosowaniem wiertnic uniwersalnych. Wiercenia okrętne mogą być prowadzone w otworze bosym lub w otworze orurowanym.
- Wiercenie świdrem spiralnym ciągłym
Wiercenie obrotowe świdrem spiralnym, w którym skała urobiona (rozluźniona) na dnie otworu jest wynoszona na powierzchnię wzdłuż płaszczyzny taśmy stalowej przyspawanej spiralnie do żerdzi zwanych żerdziami ślimakowymi. Wiercenie odbywa się z jednoczesnym usuwaniem zwiercin (bez płuczki). Do urabiania skały stosuje się świdry płaskie (typu rybi ogon), świdry trój piórowe i nożowe z ostrzami z węglików spiekanych. Żerdzie ślimakowe łączone są w kolumnę ślimakową za pomocą połączeń sześciokątnych lub ośmiokątnych, połączeń kształtowych (zamek ze śrubą ustalającą) lub za pomocą połączeń gwintowych.
- Wiercenie wibracyjne – metoda Sonic Drill – jest metodą wiercenia bez płuczkowego, w której zwierciny nie są wynoszone na powierzchnię, a wciskane w ścianę boczną otworu.
2. Metody wierceń z płuczką
- Z prawym obiegiem płuczki (normalnym) – płuczka tłoczona jest przez rury płuczkowe na dno otworu i dalej przez świder do przestrzeni pierścieniowej, skąd wraca wraz ze zwiercinami na powierzchnię.
- Z lewym obiegiem płuczki – płuczka dostaje się przestrzenią pierścieniową na dno otworu i dalej przez rury płuczkowe wraca ze zwiercinami na powierzchnię. W wykonawstwie kolektorów pionowych pomp ciepła – ze względu na geometrię otworów – szeroko stosowany jest prawy obieg płuczki
Odwierty – uregulowania prawne
KWESTIE PRAWNE W PRZYPADKU WYKORZYSTANIA DOLNYCH ŹRÓDEŁ CIEPŁA
Wykonywanie odwiertów na potrzeby instalacji dolnego źródła dla pomp ciepła reguluje Ustawa Prawo Geologiczne i Górnicze z 1994 roku z późniejszymi zmianami i rozporządzenia do tej ustawy. Nakazuje on aby wykonać projekt prac geologicznych, zgłosić projekt oraz po realizacji wykonać dokumentację powykonawczą.
Wykonywanie dolnego źródła w formie pionowych odwiertów, z formalnego punktu widzenia, związane jest z trzema elementami działań;
- Przygotowanie projektu prac geologicznych.
- Nadzór geologiczny wykonywanych prac.
- Przygotowanie dokumentacji wykonanych prac.
1. Opracowanie projektu prac geologicznych
Projekt prac geologicznych w związku z budową instalacji do wykorzystania ciepła ziemi wykonywany jest zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2001 roku w sprawie projektów prac geologicznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1777). Gotowy projekt podlega zgłoszeniu właściwemu organowi administracji (Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego lub Starostwo Powiatowe).
Do wykonania prac wiertniczych można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od złożenia projektu organ ten nie wniesie sprzeciwu. Sprzeciw organu administracji geologicznej może zostać wniesiony z następujących przyczyn:
- Złożony projekt nie odpowiada wymaganiom przepisów Prawa geologicznego i górniczego.
- Prace geologiczne zostały zaprojektowane w:
- obrębie obszaru zasobowego ujęcia wód podziemnych i występuje zagrożenie że wpłynie to negatywnie na jakość ujmowanych wód,
- obrębie obszarów górniczych wyznaczonych w koncesjach na wydobywanie wód leczniczych, występujących wspólnie z wodami podziemnymi oraz w obszarze koncesji na wydobywanie torfów leczniczych. Praktycznie oznacza to, że dobrze wykonany projekt, który bierze pod uwagę w/w czynniki, nie jest oprotestowany i jest podstawą wykonywania prac wiertniczych.
2. Wykonanie prac wiertniczych — realizacja projektu
Zamiar rozpoczęcia prac wiertniczych powinien zostać zgłoszony właściwemu organowi administracji geologicznej, organowi nadzoru górniczego oraz wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia prac. Zgłoszenie powinno być dokonane najpóźniej na 2 tygodnie przed palowanym terminem rozpoczęcia prac wiertniczych. Wiercenia mogą być wykonywane jedynie przez osoby, które posiadają odpowiednie kwalifikacje do kierowania robotami geologicznymi.
3. Dokumentacja prac geologicznych
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 czerwca 2005 roku w sprawie określania przypadków, w których konieczne jest sporządzenie innej dokumentacji geologicznej (Dz. U. Nr 116, poz. 893) wyniki prac wiertniczych i badań w otworze przedstawia się w dokumencie zatytułowanym „Dokumentacja prac geologicznych wykonywanych w celu wykorzystania ciepła ziemi”.
Dokumentacja obejmuje omówienie i podsumowanie wykonanych prac oraz badań. Jest ona sporządzana najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od zakończenia prac geologicznych, a następnie w 3 egzemplarzach przekazywana właściwemu organowi administracji geologicznej, do którego zgłaszany był projekt prac geologicznych. Dokumentacja stanowi jedynie zgłoszenie wykonanych prac do celów ewidencyjnych, i nie podlega zatwierdzeniu. Załącznikiem do dokumentacji prac geologicznych jest operat geodezyjny.
Projektowanie i wykonywanie instalacji dolnych źródeł ciepła w otworach wiertniczych nie podlega przepisom Ustawy Prawo Wodne. Przepisy tej ustawy mogą działać jedynie w przypadku istnienia strefy ochronnej ujęcia mód podziemnych, jeżeli w decyzji o ustanowieniu strefy umieszczono zakaz wykonywania odwiertów ze względu na możliwość zanieczyszczenia tych że wód.
Ustawa Prawo Budowlane
W przypadku wymienników dolnych źródeł ciepła umieszczonych w wypełnionym otworze wiertniczym nie mają zastosowania przepisy Ustawy Prawo Budowlane. Ograniczenia w budowie instalacji wykorzystujących dolne źródła ciepła mogą być zawarte w jedynie miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy.
Comments are closed.